11 Ocak 2023 tarihinde yayımlanan 9 sayılı Resmi Gazete’de ilan olunan Çevre Yasası 9. Madde altında yapılan “Tek Kullanımlık Plastik Ürünlerin Çevre Üzerindeki Etkisinin Azaltılmasına İlişkin Tüzük” kapsamında 11 Temmuz 2023 tarihi itibariyle tek kullanımlık plastik ürünler yasaklanmıştır. Tek kullanımlık bu ürünlerin yerini alması öngörülen çok kullanımlık plastikler ve/ya çevre dostu ürünlerin maliyetinin tek kullanımlık plastiklere göre çok daha fazla olması ve dünya çapında alternatiflere erişimin ve tedariğinde yaşanan sıkıntıların göz ardı edilip bu süreç belirsizliğini sürdürürken hiçbir altyapı hazırlanmadan yasa yürürlüğe girmiştir. Söz konusu yasaklanan ürünler Türkiye, Güney Kıbrıs ve diğer Avrupa Birliği ülkelerinde halihazırda kullanılmaktadır. Böyle bir uygulamanın ülkemizde alternatif ürünler bulunmadan, yeterli süre verilmeden, işletmeler ellerindeki stokları tüketmeden alelacele yürürlüğe konmasına anlam verilememektedir.

Yasaklanan ürünlere alternatif ürün sıkıntısı bulunmaktadır. Bu ürünlerin detaylı tanımları yapılamadığı için önümüzdeki süreç ciddi aksaklıklara sebep olacaktır. Birçok firma ada ülkesi olmamızdan kaynaklı stoklu çalışmaktadır. Sağlık Bakanlığı’nın son güne kadar ürünler için sağlık sertifikası vermesi söz konusu yasaklanan ürünlerin alınmasına olanak sağlamıştır. Üyelerimizin çoğu bu izinle daha geçen güne kadar ürün ithal etmişlerdir. Bu ithal edilen ürünlerin akıbeti hakkında belirsizlik içerisinde kalmışlardır. İthal ettikleri ürünleri ne yapacaklarını bilemedikleri için panik yaşadıklarını dile getirmişlerdir. Yasaklı ürünlerin satılıp satılmayacağı, satılmaması durumunda işletmelerin finansal kayıpları olması, satılamayacak ürünlerin nasıl bertaraf edileceği gibi kaçınılmaz ve kaotik bir süreç yaşanmaktadır. Bu durumdan birçok tüketici ve başta Fırıncılık ve Unlu Mamüller sektörü etkilenmektedir. Bu sektörlerin yanı sıra şarküteri, fast-food, pastane ve kafe işletmeleri, restoranlar, oteller de tek kullanımlık ürünler kullanmaktadır. Birçok kesimin bu yasaktan olumsuz etkileneceği aşikardır.

KTSO olarak yasağın kaldırılması ve alternatif ürünlerin kullanımına başlanması için geçiş sürecinin en az 2 yıl olacak şekilde düzenlenmesini ve Tüzüğün ilgili paydaşlarla görüşülerek ülke şartları doğrultusunda akıl yürüterek yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini düşünmekteyiz.